Η ΑΠΟΚΕΝΤΡΩΜΕΝΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗ ακυρώνει την υπ' αριθ. 243/2017 απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου Πατρέων περί εγκρίσεως του Κανονισμού Χρήσεως πεζοδρόμων και πλατειών στο ιστορικό κέντρο των Πατρών

ΘΕΜΑ: Εξέταση της από 2.5.2017 προσφυγής του κ. Ιωάννη Βαμβακά για την ακύρωση
της υπ’ αριθ. 243/2017 αποφάσεως του Δημοτικού Συμβουλίου Πατρέων περί εγκρίσεως
του Κανονισμού Χρήσεως πεζοδρόμων και πλατειών στο ιστορικό κέντρο των Πατρών

 

ΑΠΟΦΑΣΗ

Ο ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΗΣ ΑΠΟΚΕΝΤΡΩΜΕΝΗΣ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ, ΔΥΤΙΚΗΣ

ΕΛΛΑΔΑΣ & ΙΟΝΙΟΥ

Έχοντας υπόψη:
1) Τις διατάξεις των άρθρων 227 και 238 του N.3852/10 (ΦΕΚ 87/07.06.2010 τεύχος Α’)
«Νέα Αρχιτεκτονική της Αυτοδιοίκησης και της Αποκεντρωμένης Διοίκησης - Πρόγραμμα
Καλλικράτης».
2) Τις διατάξεις των άρθρων 28 και 28Α του Ν. 4325/2015
3) Την υπ’ αριθ. πρωτ. 140634/22.6.2017 (ΦΕΚ 2208/τ. Β ́./29.6.2017) απόφαση του
Συντονιστή της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Πελοποννήσου, Δυτικής Ελλάδας και Ιονίου
«Μεταβίβαση δικαιώματος υπογραφής «Με εντολή Συντονιστή» στους προϊσταμένους
των Υπηρεσιών της Γενικής Διεύθυνσης Εσωτερικής Λειτουργίας της Αποκεντρωμένης
Διοίκησης Πελοποννήσου, Δυτικής Ελλάδας και Ιονίου»
4) Την από 2.5.2017 προσφυγή του κ. Ιωάννη Βαμβακά (αρ. πρωτ. Δ/νσης Διοίκησης
95444/2.5.2017) για την ακύρωση της υπ’ αριθ. 243/2017 αποφάσεως του Δημοτικού
Ταχ. Δ/νση: ΝΕΟ Πατρών Αθηνών 28
Τ.Κ. 26441 ΠΑΤΡΑ
Πληροφορίες: Α. Κοσμόπουλος
Τηλέφωνο: 2613 600147
Φ Α Ξ : 2610434712
E-mail : Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε.

Συμβουλίου Πατρέων περί εγκρίσεως του Κανονισμού Χρήσεως πεζοδρόμων και
πλατειών στο ιστορικό κέντρο των Πατρών ως προς το εδάφιο 7.1.3.1. αυτής, με το
οποίο ορίζεται ότι: «σε πεζόδρομους πλάτους έως 4,50 μ. δεν χορηγούνται χώροι
ανάπτυξης τραπεζοκαθισμάτων. Για τα ήδη λειτουργούντα καταστήματα δύναται για
δύο έτη να παραχωρείται ό,τι παρεχωρείτο και σε μικρότερα πλάτη πεζοδρόμων», και με
αίτημα την διευκρίνιση ότι τα πεζοδρόμια που βρίσκονται εκατέρωθεν του πεζοδρόμου
της Ρήγα Φεραίου δεν αποτελούν τμήμα του πεζοδρόμου και να διαχωρισθούν πλήρως
από αυτόν
5) Το υπ’ αριθ. πρωτ. 95444/5.5.2017 έγγραφό μας, με το οποίο ζητήσαμε από την καθ’ ης
η προσφυγή υπηρεσία αντίγραφο της προσβαλλομένης πράξεως με το αντίστοιχο
αποδεικτικό κοινοποίησης, κάθε σχετικό έγγραφο και τις απόψεις της επί της προσφυγής
6) Το υπ’ αριθ. πρωτ. 56308/636/18.5.2017 έγγραφο του Γραφείου Αντιδημάρχου
Πολεοδομικού Σχεδιασμού, Περιβάλλοντος και Έργων Υποδομής του Δήμου Πατρέων,
το οποίο έλαβε αρ. πρωτ. Δ/νσης Διοίκησης 111633/19.5.2017, με την προσβαλλόμενη
απόφαση, απόψεις και σχετικά έγγραφα
7) Το γεγονός ότι σύμφωνα με τα οριζόμενα στο άρθρο 227 παρ.2 του Ν.3852/2010 «Ο
Ελεγκτής Νομιμότητας αποφαίνεται επί της προσφυγής μέσα σε αποκλειστική προθεσμία
δύο (2) μηνών από την υποβολή της. Αν παρέλθει η ανωτέρω προθεσμία χωρίς να
εκδοθεί απόφαση θεωρείται ότι η προσφυγή έχει σιωπηρώς απορριφθεί». Πλην όμως,
όπως έχει κριθεί συναφώς από το Σ.τ.Ε. (ΣτΕ 2242/2008, 2115/2009, 1530/2006,
637/2002, 174/2002, 2484/2001) η ανωτέρω προθεσμία των δύο μηνών είναι μεν
αποκλειστική, άρχεται όμως από την λήψη της πράξεως και των στοιχείων, που
προβλέπονται από το νόμο για την έκδοσή της και είναι κρίσιμα για την διάγνωση της
υπόθεσης και την άσκηση του ελέγχου νομιμότητας. Τέτοιο στοιχείο κρίσιμο μπορεί να
αποτελεί το υπ’ αριθ. πρωτ. 56308/636/18.5.2017 έγγραφο του Γραφείου Αντιδημάρχου
Πολεοδομικού Σχεδιασμού, Περιβάλλοντος και Έργων Υποδομής του Δήμου Πατρέων με
την προσβαλλόμενη απόφαση, σχετικά έγγραφα και απόψεις της υπηρεσίας, το οποίο,
διαβιβάστηκε και πρωτοκολλήθηκε στην υπηρεσία μας την 19-5-2017 (αρ. πρωτ. Δ/νσης
Διοίκησης ΑΠ.Δ.Π.Δ.Ε.&Ι. 111633)

Αφού σκεφθήκαμε :

Επειδή, σύμφωνα με τις διατάξεις των άρθρων 215 παράγραφος 2 και 216 παράγραφος
1 του Ν.3852/2010, «Η Αυτοτελής Υπηρεσία Εποπτείας ΟΤΑ είναι αρμόδια για τον έλεγχο
νομιμότητας των πράξεων των ΟΤΑ....». «Σε κάθε Αυτοτελή Υπηρεσία Εποπτείας ΟΤΑ
συνιστάται θέση προϊσταμένου αυτής, που φέρει τον τίτλο Ελεγκτής Νομιμότητας...». Επίσης
σύμφωνα με το άρθρο 227 παράγραφοι 1α και 2 του ιδίου νόμου «Οποιοσδήποτε έχει έννομο
συμφέρον μπορεί να προσβάλει τις αποφάσεις των συλλογικών ή μονομελών οργάνων των
δήμων, των περιφερειών, των νομικών προσώπων δημοσίου δικαίου αυτών και των
συνδέσμων, για λόγους νομιμότητας, μέσα σε προθεσμία δεκαπέντε (15) ημερών από τη
δημοσίευση της απόφασης ή την ανάρτησή της στο διαδίκτυο ή από την κοινοποίησή της ή

αφότου έλαβε γνώση αυτής». «Ο Ελεγκτής Νομιμότητας αποφαίνεται επί της προσφυγής, μέσα
σε αποκλειστική προθεσμία δύο (2) μηνών από την υποβολή της. Αν παρέλθει η ανωτέρω
προθεσμία χωρίς να εκδοθεί απόφαση θεωρείται ότι η προσφυγή έχει σιωπηρώς απορριφθεί».
Τέλος σύμφωνα με το άρθρο 238 του ιδίου ανωτέρω νόμου «Μέχρι την έναρξη λειτουργίας της
Αυτοτελούς Υπηρεσίας Εποπτείας των ΟΤΑ ο έλεγχος νομιμότητας των πράξεων κατά τα
άρθρα 225, 226 και 227 του παρόντος ασκείται από τον Γενικό Γραμματέα της οικείας
Αποκεντρωμένης ∆ιοίκησης...».
Επειδή, σύμφωνα με τις διατάξεις της περ. δ2 της υποπαρ. δ της παρ. 1 και της παρ.
4του άρθρου 79 του Ν. 3463/2006, «Οι δημοτικές και κοινοτικές αρχές ρυθμίζουν θέματα της
αρμοδιότητάς τους εκδίδοντας τοπικές κανονιστικές αποφάσεις, στο πλαίσιο της κείμενης
νομοθεσίας, με τις οποίες: ...δ) Καθορίζουν τους όρους και τις προϋποθέσεις:...δ2) Για τη
χρήση των αλσών και των κήπων, των πλατειών, των παιδικών χαρών και των λοιπών
κοινόχρηστων χώρων... 4. Οι τοπικές κανονιστικές αποφάσεις δημοσιεύονται υποχρεωτικά,
κατά το πλήρες κείμενό τους, στο δημοτικό ή κοινοτικό κατάστημα του Δήμου ή της
Κοινότητας, σύμφωνα με τη διαδικασία που προβλέπεται από το άρθρο 284 και περίληψη
αυτών σε μια ημερήσια ή εβδομαδιαία τοπική εφημερίδα. Οι αποφάσεις αυτές παραμένουν
συνεχώς εκτεθειμένες σε χώρο του δημοτικού ή κοινοτικού καταστήματος, που είναι προσιτός
στο κοινό. Οι ίδιες αποφάσεις, με φροντίδα του προέδρου του δημοτικού ή κοινοτικού
συμβουλίου, μπορεί να καταχωρούνται στην ιστοσελίδα του Δήμου ή της Κοινότητας»
Επειδή, σύμφωνα με την διάταξη της παρ. 2 του άρθρου 284 του Ν 3463/2006, «Οι
δημοσιεύσεις, εφόσον δεν ορίζεται διαφορετικά, γίνονται με τοιχοκόλληση σε ειδικό πίνακα
του δημοτικού ή κοινοτικού καταστήματος, που είναι προορισμένος για αυτόν το σκοπό. Για
τις δημοσιεύσεις αυτές συντάσσεται αποδεικτικό ενώπιον δύο μαρτύρων»
Επειδή, σύμφωνα με την διάταξη του άρθρου 2 της υπ’ αριθ. πρωτ. 52907/2009
αποφάσεως της Υπουργού Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής (ΦΕΚ αρ.
2621/τ. Β ́/31.12.2009), «Σε όλους τους κοινόχρηστους χώρους πόλεων και οικισμών, που
προορίζονται για την κυκλοφορία πεζών, επιβάλλεται ελεύθερη ζώνη όδευσης πεζών, που
χρησιμοποιείται για τη συνεχή, ασφαλή και ανεμπόδιστη κυκλοφορία κάθε κατηγορίας
χρηστών, με απαραίτητο ελάχιστο πλάτος 1,50μ. (του κρασπέδου μη συνυπολογιζόμενου)
ελεύθερο από κάθε είδους σταθερό ή κινητό εμπόδιο και μέγιστη αποδεκτή εγκάρσια κλίση
2%. Οποιαδήποτε εξυπηρέτηση όπως σήμανση, φύτευση, αστικός εξοπλισμός απαγορεύεται
να τοποθετείται εντός της ελεύθερης ζώνης όδευσης πεζών. Στην περίπτωση υφιστάμενων
πεζοδρομίων πλάτους μικρότερου από 1,50μ. η ζώνη αυτή καταλαμβάνει όλο το πλάτος του
πεζοδρομίου. Πλάτη μικρότερα από 0,70μ. αποφεύγονται ως μη εξυπηρετούντα άτομα σε
αναπηρικό αμαξίδιο. Σε όλο το μήκος της ελεύθερης ζώνης όδευσης πεζών επιβάλλεται
πραγματικό ελεύθερο ύψος όδευσης πεζών ίσο με 2.20μ. απολύτως ελεύθερο από
οποιοδήποτε εμπόδιο (μαρκίζες, επιγραφές, σημάνσεις, πινακίδες, κλαδιά δέντρων, τέντες
κ.λπ.). Στους πεζοδρόμους και μέχρι κλίσεως 20%, προβλέπεται ελεύθερη ζώνη με ελάχιστο
πλάτος 3,50μ για την προσπέλαση και εξυπηρέτηση οχημάτων εκτάκτου ανάγκης όπως
πυροσβεστικά, ασθενοφόρα, οχήματα μεταφοράς ατόμων με αναπηρία κ.λπ. που παραμένει
ακάλυπτη καθ’ ύψος σε όλο το μήκος και το πλάτος της. [Αρχή Τροποποίησης]«Ειδικά για την
τοποθέτηση μη σταθερών εμποδίων - τραπεζοκαθισμάτων στην περιοχή του Ψυρρή, η οποία
διέπεται από ειδικό διάταγμα (233/Δ/1998), δεν έχει γενική εφαρμογή ο περιορισμός του
ελάχιστου πλάτους ελεύθερης ζώνης όδευσης πεζών, το οποίο καθορίζεται κατά
περίπτωση.».. - ΠΡΟΣΘ. ΝΕΑΣ ΠΑΡΑΓΡ. ΣΤΟ ΑΡΘΡ. 2 ΜΕ ΤΗΝ ΥΠ'ΑΡΙΘΜ. 38527/16 (ΦΕΚ

2780 Β/05-09-2016) ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΥΠΟΥΡΓΟΥ ΚΑΙ ΑΝΑΠΛΗΡΩΤΗ ΥΠΟΥΡΓΟΥ
ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΚΑΙ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ[Τέλος Τροποποίησης]».
Επειδή, οι ειδικές προϋποθέσεις σύμφωνα με τις οποίες κρίνεται το παραδεκτό μίας
προσφυγής είναι: α) ο προσφεύγων να έχει προσωπικό, άμεσο και ενεστώς έννομο συμφέρον
στην άσκηση της προσφυγής. Προσωπικό είναι το έννομο συμφέρον όταν υπάρχει ειδικός
δεσμός του προσφεύγοντος με την προσβαλλόμενη πράξη, η οποία θίγει συγκεκριμένη νομική
ή πραγματική κατάσταση που τον αφορά. Άμεσο είναι το έννομο συμφέρον όταν τη βλάβη
υφίσταται ο ίδιος ο προσφεύγων και όχι άλλο πρόσωπο, με το οποίο αυτός συνδέεται με
ορισμένη σχέση. Ενεστώς είναι το έννομο συμφέρον όταν αυτό υφίσταται συγχρόνως κατά το
χρόνο λήψης της απόφασης από τον ΟΤΑ, κατά το χρόνο άσκησης της προσφυγής και κατά το
χρόνο εξέτασης της προσφυγής, β) η προσφυγή να έχει ασκηθεί εντός της προβλεπόμενης από
το νόμο προθεσμίας και γ) να στρέφεται κατά εκτελεστής διοικητικής πράξης. Οι τρεις
ανωτέρω προϋποθέσεις τίθενται σωρευτικά, κατά συνέπεια η μη τήρηση έστω και μιας εξ
αυτών οδηγεί σε απόρριψη της προσφυγής. Η προσβαλλομένη υπ’ αριθ. 243/2017 απόφαση
του Δημοτικού Συμβουλίου Πατρέων περί εγκρίσεως του Κανονισμού Χρήσεως πεζοδρόμων και
πλατειών στο ιστορικό κέντρο των Πατρών αποτελεί, κατά τους ορισμούς του άρθρου 79 του
Ν. 3463/2006, ως θέτουσα όρους και προϋποθέσεις για την χρήση κοινοχρήστων χώρων
εκτελεστή κανονιστική διοικητική πράξη. Η συγκεκριμένη απόφαση τοιχοκολλήθηκε στις
6.4.2017, όπως προκύπτει από το σχετικό αποδεικτικό δημοσιεύσεως, περίληψη δε αυτής
δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα «ΓΝΩΜΗ» στις 19.4.2017, οπότε και επληρώθησαν οι
απαραίτητοι για την τελείωση και ισχύ της όροι δημοσιότητος αυτής. Η υπό κρίσιν προσφυγή
πρωτοκολλήθηκε στην υπηρεσία μας την 2.5.2017, οπότε ασκήθηκε πριν την παρέλευση της
τασσομένης με την διάταξη του άρθρου 227 του Ν. 3852/2010 προθεσμίας των δεκαπέντε
ημερών, εντός της οποία δύναται παραδεκτώς να ασκηθεί ειδική διοικητική προσφυγή. Ο
προσφεύγων, έχει, όπως κάθε πολίτης, την εξουσία να χρησιμοποιεί ελευθέρως τους
κοινοχρήστους χώρους, εξουσία απορρέουσα από το δικαίωμα της προσωπικότητας (άρθρο 57
του Αστικού Κώδικα (ΑΚ)), καθώς και το δικαίωμα να απαιτεί από τους υπευθύνους για την
διαχείρισή τους φορείς (Δημόσιο Και οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης (Ο.Τ.Α.)) την
προστασία της ακωλύτου χρήσεώς τους, όταν αύτη παρεμποδίζεται. Τα κοινόχρηστα πράγματα
είναι εκτός συναλλαγής και ανήκουν είτε στο Δημόσιο (αιγιαλός, παραλία), είτε στους Ο.Τ.Α., οι
οποίοι αναλαμβάνουν την διαχείριση και αξιοποίησή τους κατά τρόπο που να μην αναιρεί την
κοινή χρήση (άρθρο 970 του ΑΚ) και να προάγει την κοινή ωφέλεια (ΑΚ 969). Ως εκ τούτου, ο
προσφεύγων ως δυνάμενος να θιγεί από την παρεμβολή των τραπεζοκαθισμάτων ως
κωλυμάτων της ελευθέρας χρήσεως του πεζοδρόμου της οδού Ρήγα Φεραίου της πόλεως των
Πατρών κέκτηται έννομο συμφέρον προς άσκηση της υπό κρίσιν προσφυγής. Επομένως,
παραδεκτώς ασκείται η προκειμένη προσφυγή.
Επειδή, ο ισχυρισμός ότι η παροχή με την προσβαλλομένη απόφαση της δυνατότητας
ανάπτυξης τραπεζοκαθισμάτων στους πεζοδρόμους του Ιστορικού Κέντρου των Πατρών
πλάτους έως 4,50 μέτρων αντιβαίνει στην συνταγματικά κατοχυρωμένη αρχή της ισότητας
δεν δύναται να γίνει δεκτός, διότι η συγκεκριμένη απόφαση ως κανονιστική διοικητική πράξη
αποτελεί κατ’ ουσίαν νόμο, ο δε έλεγχος της συνταγματικότητος των νόμων επαφίεται στην
αρμοδιότητα των δικαστηρίων μια και: (α) Ο συνταγματικός νομοθέτης θεσπίζει την
υποχρέωση κατασταλτικού ελέγχου της συνταγματικότητας των νόμων μόνον για τους
δικαστές (άρθρ. 87 παρ. 2 και 93 παρ. 4 του Συντ.) και όχι για τη διοίκηση, (β) Οι σχετικές
συνταγματικές διατάξεις τοποθετούνται στο κεφάλαιο, που αφορά τη δικαστική λειτουργία. Η
πρώτη μάλιστα διάταξη, το άρθρ. 87 παρ. 2 θεμελιώνει το δικαστικό έλεγχο της

συνταγματικότητας των νόμων και κατοχυρώνει τη λειτουργική ανεξαρτησία των δικαστών.
Από καμία συνταγματική διάταξη δεν προβλέπεται μία τέτοια αρμοδιότητα για την διοίκηση,
ενώ τα άρθρ. 87 παρ. 3 και 93 παρ. 4 αναθέτουν τον σχετικό έλεγχο στην προσωπικά και
λειτουργικά ανεξάρτητη δικαστική εξουσία και μόνον. Οι διατάξεις, που επιβάλουν το σεβασμό
του Συντάγματος στη Διοίκηση κατά τη δράση της δεν μπορούν να ερμηνευθούν κατά τρόπο,
που να της παρέχουν την αρμοδιότητα ελέγχου των νομοθετικών επιλογών υπό το πρίσμα
του Συντάγματος. Ούτε και άλλου είδους έλεγχος μπορεί να ανατεθεί είτε σε ορισμένα
διοικητικά όργανα, όπως οι ανεξάρτητες διοικητικές αρχές, είτε και σε όλα τα διοικητικά
όργανα σε περίπτωση πρόδηλης παρανομίας ή άμεσα εφαρμοστέων συνταγματικών
διατάξεων ή ενόψει προγενέστερης απόφασης δικαστηρίου (βλ. Ιακώβου Μαθιουδάκη,
Διοικητικός Έλεγχος της Συνταγματικότητας των νόμων;, ΤοΣ 4/2006, σελ. 1157-1187). Κατά
τα λοιπά, η συγκεκριμένη απόφαση αναπτύσσει ακωλύτως εκ του εξουσιοδοτικού νόμου την
ευχέρεια, όπως ρυθμίσει κατά την κρίση της τις περιπτώσεις απαγορεύσεως και παροχής
δυνατότητος αναπτύξεως των τραπεζοκαθισμάτων, ο δε έλεγχος των λόγων και παραγωγικών
αιτίων που οδήγησαν στην επιβολή της ρυθμίσεως θα ετρέπετο από έλεγχο νομιμότητος σε
έλεγχο ουσίας, όπερ δεν είναι επιτρεπτό υπό του νόμου. Περαιτέρω, ο προσφεύγων δεν
προβάλλει παραδεκτώς ως χρήστης κοινοχρήστων χώρων τον συγκεκριμένο ισχυρισμό, ο
οποίος αφορά την ισότιμη μεταχείριση επαγγελματιών δραστηριοποιουμένων επί του υπό
κρίσιν κοινοχρήστου χώρου, διότι δεν ισχυρίσθηκε, πολλώ δε μάλλον δεν απέδειξε, ότι είναι ο
ίδιος επιχειρηματίας έχων πρόσωπο στον συγκεκριμένο χώρο. Το έννομο συμφέρον
συνίσταται στη χρησιμότητα που έχει για το διάδικο η νομική ρύθμιση, η οποία μπορεί να
επέλθει με την εξαφάνιση της προσβαλλόμενης πράξεως ή την ακύρωση της παραλείψεως,
υπάρχει δε όταν συντρέχουν οι εξής δύο προϋποθέσεις: α) η προσβαλλόμενη πράξη έχει
προκαλέσει ηθική ή υλική βλάβη στο διάδικο και β) ο τελευταίος υφίσταται τη βλάβη αυτή με
ορισμένη ιδιότητα που αναγνωρίζεται από τους κανόνες του δικαίου, δηλαδή να υπάρχει μια
ειδική έννομη σχέση αυτού προς την προσβαλλόμενη πράξη (ΣτΕ 4037/1979, 86/1988). Η
έννοια του εννόμου συμφέροντος υπάρχει όταν η προσβαλλόμενη με την προσφυγή
διοικητική πράξη ή παράλειψη έχει: α) προσβάλει ένα συγκεκριμένο δημόσιο δικαίωμα
παρεχόμενο από τη νομοθεσία, που έχει περιεχόμενο την υποχρέωση της Διοίκησης σε
ορισμένη παροχή ή β) επιβάλει μια συγκεκριμένη υποχρέωση. Άμεσο είναι το συμφέρον, όταν
τη βλάβη από την διοικητική πράξη που υφίσταται ο προσφεύγων και όχι κάποιο άλλο
πρόσωπο με το οποίο αυτός συνδέεται με ορισμένη έννομη σχέση, είναι άμεση, βεβαία και
ευθεία, χρήζουσα ως εκ τούτου άμεσης αποκαταστάσεως (Ολομ. ΣτΕ 2080/1957). Προσωπικό
είναι το συμφέρον όταν μεταξύ του προσφεύγοντος και της προσβαλλόμενης πράξης υπάρχει
ειδικός δεσμός προσωπικού χαρακτήρα, λόγω της σχέσεως αυτού προς τη νομική ή
πραγματική κατάσταση, την οποία θίγει κατά τρόπο βλαπτικό η πράξη ή η παράλειψη (ΣτΕ
1998/1998, 2306/1995, 2567/1991). Ενεστώς είναι το συμφέρον, όταν συντρέχει κατά την
έκδοσιν της διοικητικής πράξεως, κατά την άσκηση της προσφυγής και κατά την τελευταία
συζήτηση αυτής (ΣτΕ 3104/1987, 956/1995. Ολομ. ΣτΕ 280/1996). Ειδικότερα, ως προς την
έννοια του «ενεστώτος», αν πρόκειται για μελλοντική νομική κατάσταση, τότε ο προσφεύγων
θα πρέπει να αποδείξει ότι είναι ήδη βέβαιη η προσβολή της κατάστασης αυτής, ενώ δεν
μπορεί να επικαλεσθεί μελλοντικές και αβέβαιες καταστάσεις, προκειμένου να αποδείξει ότι
έχει έννομο συμφέρον ( Υπόθεση Τα-138/89, Nederlandse Bankiersvereniging και
Nederlandse Vereniging van Banken κατά Επιτροπής των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων). Και
τούτο, διότι, βάσει των γενικών αρχών του διοικητικού δικαίου, προϋπόθεση για την ύπαρξη
ζημίας ή βλάβης εν γένει των δικαιωμάτων ή των εννόμων συμφερόντων του προσφεύγοντος

είναι η πρόσφορη αιτιώδης συνάφεια μεταξύ της προσβαλλομένης πράξεως και της ζημίας ή
βλάβης κατά συνέπεια, θα πρέπει η προσβαλλόμενη πράξη αφενός να αποτέλεσε όρο της
προκλήσεως ζημίας του προσφεύγοντος και αφετέρου να ήταν κατά τα γενικά χαρακτηριστικά
της ικανή να προκαλέσει μια τέτοια ζημία. Δεν έχει όμως έννομο συμφέρον προς άσκηση
προσφυγής ο διοικούμενος εκείνος, η ζημία του οποίου δεν είναι γεγενημένη, ούτε βεβαία ότι
θα επέλθει, αλλά εμφανίζεται ως ενδεχόμενη, μελλοντική ή απομεμακρυσμένη σε σχέση με
την προσβαλλόμενη πράξη, η οποία δεν απευθύνεται ευθέως σε αυτόν (ΔΙΑΤΑΞΗ ΔΕΚ Α'
ΒΑΘΜΟΥ 0167/2001 Smhitz-Gotha Fahrzeugwerke κατά Επιτροπής των Ευρωπαϊκών
Κοινοτήτων, Α' ΒΑΘΜΟΥ ΑΠΟΦΑΣΗ ΔΕΚ 0342/2002 Metro-Goldwyn-Mayer LionCorp. κατά
Γραφείου Εναρμονίσεως της Εσωτερικής Αγοράς. Επί των ανωτέρω, όρα και ΔΕφΑθηνών
2416/2007 και 3034/2006). Ως εκ τούτου, ο προσφεύγων δεν κατέδειξε, ούτε καν
ισχυρίσθηκε, ότι υπέστη θετική και βεβαία ζημία ως επιχειρηματίας από την υποτιθεμένη ως
αντιτιθεμένη στην αρχή της ισότητος δράση επιχειρηματιών με πρόσωπο επί πεζοδρόμου.
Επειδή, μη συννόμως προβάλλεται ο ισχυρισμός ότι η υπό κρίση ρύθμιση της παροχής
ευχέρειας ανάπτυξης τραπεζοκαθισμάτων επί πεζοδρόμων πλάτους ελάσσονος των 4,50
μέτρων αντίκειται στις διατάξεις των εδ. 1 και 2 του άρθρου 2 της υπ’ αριθ. πρωτ.
52907/2009 αποφάσεως της Υπουργού Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής
(ΦΕΚ αρ. 2621/τ. Β ́/31.12.2009), διότι με τη διάταξη αυτή καθορίζεται ελεύθερη ζώνη
όδευσης πεζών πλάτους 1,50 μέτρων. Και τούτο, διότι η συγκεκριμένη διάταξη εξ
αντιδιαστολής έχει το νόημα ότι πέραν της συγκεκριμένης ελευθέρας ζώνης οδεύσεως πεζών
επιτρέπεται η κατάληψη κοινοχρήστου χώρου, υπό τους ορισμούς των σχετικών διατάξεων.
Επειδή, με την διάταξη του εδ. 4 του άρθρου 2 της υπ’ αριθ. πρωτ. 52907/2009
αποφάσεως της Υπουργού Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής (ΦΕΚ αρ. 2621/τ.
Β ́/31.12.2009) προβλέπεται στους πεζοδρόμους και μέχρι κλίσεως 20%, ελεύθερη ζώνη με
ελάχιστο πλάτος 3,50μ για την προσπέλαση και εξυπηρέτηση οχημάτων εκτάκτου ανάγκης
όπως πυροσβεστικά, ασθενοφόρα, οχήματα μεταφοράς ατόμων με αναπηρία κ.λπ. που
παραμένει ακάλυπτη καθ’ ύψος σε όλο το μήκος και το πλάτος της. Επομένως, από την
διατύπωση της εν λόγω διατάξεως προκύπτει ότι απαγορεύεται η ανάπτυξη
τραπεζοκαθισμάτων εντός της ελευθέρας ζώνης διελεύσεως οχημάτων, ενώ επιτρέπεται η
τοποθέτηση τραπεζοκαθισμάτων στους πεζοδρόμους για το πέραν των 3,50 μέτρων διάστημα.
Συνεπώς, το εδάφιο 7.1.3.1.της προσβαλλομένης, με το οποίο ορίζεται ότι: «σε πεζόδρομους
πλάτους έως 4,50 μ. δεν χορηγούνται χώροι ανάπτυξης τραπεζοκαθισμάτων. Για τα ήδη
λειτουργούντα καταστήματα δύναται για δύο έτη να παραχωρείται ό,τι παρεχωρείτο και σε
μικρότερα πλάτη πεζοδρόμων» κέκτηται ισχύ για τα καταστήματα, στα οποία είχε παραχωρηθεί
η ανάπτυξη τραπεζοκαθισμάτων σε πλάτη πεζοδρόμων μικρότερα των 4,50 μέτρων, μόνον υπό
την προϋπόθεση ότι καταλείπεται ελεύθερη παντός εμποδίου ζώνη με ελάχιστο πλάτος 3,50μ
για την προσπέλαση και εξυπηρέτηση οχημάτων εκτάκτου ανάγκης και εφόσον το
υπολειπόμενο διάστημα του πεζοδρόμου εξαρκεί, σύμφωνα με τις οικείες διατάξεις, προς
ανάπτυξη τραπεζοκαθισμάτων
Επειδή, προβάλλεται ότι η προσβαλλόμενη απόφαση είναι αναιτιολόγητη ή περιέχει
ελλιπή αιτιολογία γιατί δεν εξηγεί σαφώς, ειδικώς και με επάρκεια, όπως ορίζει και το άρθρο 17
του Ν. 2690/1999 ποιά είναι τα λειτουργικά προβλήματα που διαπιστώθηκαν με την λειτουργία
του πεζοδρόμου στην νέα του χρήση. Ο λόγος είναι αβάσιμος, γιατί, η ρύθμιση του άρθρου 17
του Ν. 2690/1999 αναφέρεται σε ατομικές διοικητικές πράξεις, η δε προσβαλλόμενη απόφαση
έχει κανονιστικό χαρακτήρα και επομένως δεν χρήζει αιτιολογίας, ενώ, εξάλλου, οι ρυθμίσεις
της είναι εντός της παρεχομένης από το νόμο εξουσιοδοτήσεως. Ο λόγος αυτός πρέπει να

απορριφθεί, επειδή οι κανονιστικές πράξεις, από τη φύση τους, δεν χρειάζονται αιτιολογία,
αλλά ελέγχονται ακυρωτικώς για υπέρβαση της νομοθετικής εξουσιοδοτήσεως (ενδεικτικά, ΣτΕ
3255/1996, 3667/1996, 284/1995, 392/1993, 2465/1993, 1547/1985, ΣτΕ 4430/1984, ΔΕφΑθ
2587/2007 κ.α. ), η ανάγκη δε αιτιολόγησής τους απαιτείται μόνον όταν η προϋπόθεση αυτή
προκύπτει σαφώς από τον εξουσιοδοτικό νόμο. Από την ανωτέρω δε εξουσιοδοτική διάταξη
ουδεμία προκύπτει επιταγή υποχρεούσα τον κανονιστικό νομοθέτη, εν προκειμένω τον Δήμο
Πατρέων, προς αιτιολόγηση.
Επειδή, ο πέμπτος προβαλλόμενος λόγος περί τοποθετήσεως τραπεζοκαθισμάτων στο
πεζοδρόμιο της Ρήγα Φεραίου ως παραβαινούσης της αρχή της ίσης μεταχείρισης των
δραστηριοπουμένων στην εν λόγω οδό επαγγελματιών απαραδέκτως προβάλλεται, διότι ο
προσφεύγων άσκησε την προσφυγή ως δημότης Πατρέων, ήτοι ως χρήστης των
κοινοχρήστων χώρων, και όχι ως επαγγελματίας, οπότε δεν κέκτηται έννομο συμφέρον προς
προβολή του συγκεκριμένου ισχυρισμού, όπως και ανωτέρω έχει επισημανθεί
Επειδή, σύμφωνα με την διάταξη του άρθρου 227 του Ν. 3852/2010, η συγκεκριμένη
απόφαση δύναται να προσβληθεί για λόγους νομιμότητος και ο Ελεγκτής Νομιμότητος, μέχρι
δε την έναρξη λειτουργίας της συγκεκριμένης υπηρεσίας ο Συντονιστής της Αποκεντρωμένης
Διοίκησης κατ’ άρθρα 28 και 28Α Ν. 4325/2015 σε συνδυασμό με το άρθρο 238 του Ν.
3852/2010, αποφαίνεται επ’ αυτής είτε δι’ απορρίψεως της προσφυγής ως απαραδέκτου ή
αβασίμου, είτε δι’ ακυρώσεως της προσβαλλομένης πράξεως, οπότε δεν κέκτηται αρμοδιότητα
προς παροχήν διευκρινήσεων εντός των ορίων του εν λόγω άρθρου 227, όπως η ζητουμένη
υπό του προσφεύγοντος ότι τα πεζοδρόμια που βρίσκονται εκατέρωθεν του πεζοδρόμου της
Ρήγα Φεραίου δεν αποτελούν τμήμα του πεζοδρόμου και να διαχωρισθούν πλήρως από αυτόν.
Επίσης, δεν έχει αρμοδιότητα ο Συντονιστής της Αποκεντρωμένης Διοίκησης να τροποποιήσει ή
μεταβάλει την απόφαση Οργανισμού Τοπικής Αυτοδιοίκησης προσβάλλοντας την εσωτερική
του αυτονομία λειτουργώντας ως διοίκηση β’ βαθμού και να επιβάλει τον αιτηθέντα
διαχωρισμό. Συνεπώς, το εν λόγω αίτημα απαραδέκτως προβάλλεται

Για τους ανωτέρω λόγους,

ΑΠΟΦΑΣΙΖΟΥΜΕ:

Κάνουμε εν μέρει δεκτή από 2.5.2017 προσφυγή του κ. Ιωάννη Βαμβακά και
ακυρώνουμε την υπ’ αριθ. 243/2017 απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου Πατρέων περί
εγκρίσεως του Κανονισμού Χρήσεως πεζοδρόμων και πλατειών στο ιστορικό κέντρο των
Πατρών ως προς το μέρος κατά το οποίο δύνανται δι’ αυτής να παραχωρείται σε
λειτουργούντα καταστήματα η ευχέρεια ανάπτυξης τραπεζοκαθισμάτων σε χώρο
καταλαμβάνοντα τμήμα ή όλο της πλάτους 3,50 μέτρων ελευθέρας ζώνης οδεύσεως οχημάτων
εκτάκτου ανάγκης και στον βαθμό που τελείται η εν λόγω κατάληψη
Απορρίπτουμε ως προς τους λοιπούς λόγους ως αβάσιμη και απαράδεκτη την
προσφυγή, σύμφωνα με όσα εκτέθηκαν ανωτέρω

Οποιοσδήποτε έχει έννομο συμφέρον μπορεί να προσβάλει την παρούσα απόφαση
ενώπιον της Ειδικής Επιτροπής του άρθρου 152 του Ν. 3463/2006 (Ν.Ε.Ο. Πατρών Αθηνών 28,
26441 - Πάτρα), εντός προθεσμίας ενός (1) μηνός από την έκδοση της απόφασης ή την
κοινοποίησή της ή αφότου έλαβε γνώση αυτής.

Ο ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΗΣ
ΑΠΟΚΕΝΤΡΩΜΕΝΗΣ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ

ΠΑΠΑΘΕΟΔΩΡΟΥ ΝΙΚΟΛΑΟΣ

Η απόφαση αυτή κοινοποιείται:
1. κ. Ιωάννη Βαμβακά, οδός Αγίου Νικολάου 40, Πάτρα (με απόδειξη)
2. Δήμο Πατρέων. Γραφείο Αντιδημάρχου Πολεοδομικού Σχεδιασμού, Περιβάλλοντος & Έργων
Υποδομής, Μαιζώνος 108, Πάτρα, Τ.Κ. 262 21(με απόδειξη)